Servet İnandı: 'Flaneur nitelikli okurla buluşma arzusundan doğdu'

Butik bir çizgi roman dükkânı olarak kurulan Flanuer Comics,  2012'de yayınladığı Johnny Cash biyografisi I See a Darkness grafik romanıyla yayıncılığa  hızlı bir giriş yapmıştı. Yayın skalasında underground ve bağımsız olarak tanımlanabilecek türde grafik romanlar bulunuyor. Bununla beraber Flanuer Comics, yayınladığı grafik romanlara düzenlediği etkinliklerle de dikkat çekiyor. Flanuer Comics Genel Yayın Yönetmeni Servet İnandı ile yayınevini, son dönem grafik roman okurluğunu ve geçtiğimiz günlerde yayınladıkları Robert Crumb'ın  Fritz The Cat grafik romanı hakkında konuştuk.

- Öncellikle Flanuer Comics'in tarihçesinden başlayalım dilerseniz. Flanuer Comics ne zaman yayın hayatına başladı?  

Flaneur, Ağustos 2010’da, Kadıköy Caferağa’da butik bir çizgi romancı olarak açıldı. Rıza Kutlu ile birlikte kurduğumuz bu dükkân, yayıncılık fikrimizin altyapısını oluşturuyordu. Nihayetinde Kasım 2012’de yayınladığımız ilk grafik romanımız, Reinhart Kleist’in yazıp çizdiği Amerikan efsanesi Johnny Cash’in görkemli biyografisiydi. Ardından Jean Pierre Gibrat’tan Erteleyiş, Thomas Ott’un Kara Üçlemesi (Numaralar, Cinema Panopticum ve R.I.P.), Schultheiss’in çizdiği Bukowski hikâyeleri (Bütün Atlar Kaybetmeye Koşar), Bertocchini’nin yazıp Jeff’in çizdiği Jim Morrison gibi eserleri Türkiye okuru ile ilk kez buluşturduk. Kimi kitaplarımız sertifikalı, numaralandırılmış, sınırlı özel baskılardı. 

- Yakın zamanda Johnny Cash I See a Darkness, Jim Morrison Kaos'un Şairi, Charles Bukowski Bütün Atlar Kaybetmeye Koşar gibi grafik roman uyarlamaları yayınladınız. Yayınlayacağınız grafik romanları hangi kıstaslara göre beliyorsunuz? Yayınevinizi bu anlamda nasıl tanımlarsınız? Yayınladığınız grafik romanlara okuyucunun ilgisi nasıl?

Yayınlayacağımız çizgi romanları seçerken belirleyici kriterlerimiz elbette var. Flaneur piyasa taleplerini ciddiye almıyor, kendi çizgi roman algısını oluşturma gayretiyle, kendi sınırlarını çiziyor. Kendi anlatı üslubunu yaratmış, özgün, bağımsız, estetik tavrı olan, edebi derinliği de olan eserleri seçme gayretindeyiz. Flaneur kitaplığı bağımsız, avangard, underground grafik roman ağırlıklı eserlerden oluşuyor. Flaneur nitelikli okurla buluşma arzusundan doğdu, bunu da başardığımızı düşünüyorum.

- Yakın zamanda Robert Crumb'ın Fritz The Cat'ini ve Mr. Natural’ını yayınladınız. Robert Crumb'ın adını hiç duymamış olanlar için, bize biraz kendisinden bahsedebilir misiniz? Okuyucular nasıl bir çizgi romanla karşılaşacaklar?

Crumb, çizgi roman tarihinin mihenk taşlarından biri ve aynı zamanda Amerikan karşı kültür hareketinin sembollerinden. Ürettiği eserler ve sanatsal tavrı ile sadece Amerika’yı değil, ülkemiz de dâhil, birçok ülke çizgi romanını etkilemiş bir isim. Eserlerinde apaçık sergilediği cinsellik ve fanteziler dünyası ile insanların libidosuna değil, zihnine hitap etmeyi başarsa da iflah olmaz bir sapıktır.

- Geçtiğimiz günlerde Fritz The Cat'in yayınlanmasına müteakip bir de belgesel gösterimi gerçekleştirdiniz. Geçtiğimiz yıl da Jim Morrison Kaos'un Şairi için buna benzer bir lansman yapmıştınız. Yakın zamanda buna benzer etkinlikler görecek miyiz?

Flaneur çizgi roman yayınlamanın yanı sıra belli bir çizgi roman kültürünü yaymanın da gayretinde. İlk olarak “Cash / I See a Darkness (Her Yer Karanlık)” lansmanı, ardından yazarlar ve çizerlerin katılımıyla, Levent Cantek kolektifi Deli Gücük Zifirname gecesi, Jim Morrison’ın 70. yaş günü partisi ve kitap lansmanı, son olarak Fritz the Cat ve Mr. Natural’ın yayınlanmasına müteakip İstanbul’un iki yakasında Crumb söyleşisi ve belgeseli gösterimi etkinliklerini oluşturdu. Eylemlerimiz sürecek.

- Geçen yıl Flanuer Comics olarak çizgi roman atölyesi düzenlemiştiniz. Atölyeye ilgi nasıldı? Verimli bir çalışma dönemi oldu mu? Bu yıl da benzer bir atölye çalışması düzenleyecek misiniz?

Flaneur Atölye, kendi yazar-çizerini ve kendi eserlerini oluşturma arzusunda çizgi roman okulunu kurma fikriyle oluşmuş bir proje. Usta çizer Yıldırım Örer gözetimindeki Flaneur Atölye uzak hedefleri için henüz emekleme döneminde. İlgiden memnunuz ve projeyi sürdürme gayretindeyiz.

- Geçmiş yıllara nazaran çizgi roman okuyucu profilinde ne gibi değişiklikler oldu? Son zamanlarda okuyucuların en çok ilgi gösterdiği çizgi romanlar hangisi?   

Yayıncılık niceliği açısından Türkiye çizgi romanı altın çağında diyebiliriz. Birçok türde kitabın raflarda yer aldığını görüyoruz. Bu durum okuyucu profilinin çeşitliliğini de mutlaka artırıyor. Tirajları göz önünde bulundurursak en çok öne çıkan türler, mangalar ve Amerikan süper kahraman hikâyeleri denilebilir.

Can Öktemer